Nieprawda jest, ze należy akceptować każde zachowanie dziecka 3 letniego, ponieważ „dzieci w tym wieku tak maja”. Dziecko takie nie potrafi rozróżnić dobra od zła, uczy sie poprzez naśladowanie dorosłych, to dorośli musza wskazać dziecku drogę, którędy należy iść. Jeżeli nikt dziewczynce nie powie jak należy sie zachować rośnie z niej małe zwierzątko. Dziecko 3 letnie powinno wiedzieć, że np. bicie jest złe i nie toleruje sie takiego zachowania – jeśli uderzy Malucha może zostać wyproszone na chwilkę z pokoju/ grzecznie i bez nerwów, ale żeby wiedziało, że są konsekwencje pewnych jego zachowań.

Zmiany zachowania a wiek dziecka

W miarę rozwoju, dojrzewania dziecka zachowanie nie przebiega stabilnie – przejawia okresy regresji. Każdy nowy etap rozwoju ma swoje lepsze i gorsze strony, pojawiające się cyklicznie, z pewną regularnością. Wszystkie te zmiany podlegają określonym regułom i wzorcom. Okresy równowagi wewnętrznej przeplatają się z okresami nierównowagi, kiedy dziecko nie czuje się dobrze z samym sobą jak i ze światem zewnętrznym – wydaje się być skonfliktowane z innymi.

  • „Okres równowagi – dziecko zadowolone, pewne siebie, łatwe we współżyciu
  • „Okres nierównowagi – dziecko się miota, nie wie czego chce, pragnie zbyt wiele, trudne w wychowaniu

Bywa, że rodzice mają problemy wychowawcze ze swoim dzieckiem, a niektóre zachowania budzą wiele niepokoju. Jeżeli zachowanie dziecka zmienia się na „gorsze”, przyczyn nie należy szukać w jego otoczeniu czy trudnym charakterze, wtedy należy zdać sobie sprawę, że po okresie równowagi nadszedł okres nierównowagi. Należy przy tym pamiętać, że każde dziecko jest indywidualnością, a sposób, czas oraz intensywność, pojawienia się zachowań charakterystycznych dla danego etapu będzie zależał od dziecka, jego indywidualnej drogi rozwoju. Wiedza rodziców o tym, jakich problemów można się spodziewać w rozwoju swojego dziecka, nie zwalnia ich z obowiązku przeciwstawiania się niepożądanym zachowaniom. Wiedza ta ma pomóc w zwalczaniu, w sposób bardziej skuteczny takie zachowania.

Istotne zmiany zachowania mogące wystąpić w kolejnych etapach życia dziecka związane z wiekiem:

 

3 – lata

  • „Dziecko zgodne, często używa słowa „tak”
  • „Lubi dawać, nie tylko brać – dzieli się zabawkami
  • „Jest nastawione na współpracę
  • „Czyje się bezpiecznie zarówno z sobą jak i z innymi
  • „Kończy się okres żądań
  • „Znajduje przyjemność z zabaw, które wymyślają inni
  • „Lubi zwierać znajomości
  • „Chętnie ustąpi, by pozostać z kimś w dobrych stosunkach
  • „Rozwój mowy – lepsza komunikacja – zadowolenie dziecka
  • „Rozumie polecenia
  • „Szuka nowych przygód
  • „Okres wewnętrznej równowagi

 

3,5 roku

  • „Przejście ze stanu równowagi do stanu nierównowagi
  • „Niepewność
  • „Zaburzenia koordynacji w różnych obszarach aktywności mogą objawiać się np.:

– Koordynacja ruchowa – potykanie, przewracanie się, lęk wysokości

– Mowa – może się jąkać

– Zaburzenia słuchu i wzroku – zezowanie, skargi dziecka na złe widzenie i słyszenie

– Rozładowanie emocji poprzez – mruganie powiekami, obgryzanie paznokci, dłubanie w nosie, tiki twarzy lub innych części ciała, masturbacja, ssanie palca

– Brak poczucia bezpieczeństwa – płaczliwość, często pyta czy jest kochane, zazdrość o innych członków rodziny, chce by uwagę skupiać na nim

– Emocjonalne skrajności

– Żywa wyobraźnia, fantazja

Sugestia:

Jeżeli rodzice wiedzą, że niepewność, brak poczucia bezpieczeństwa, zła koordynacja mogą być przyczyną wejścia dziecka w okres rozwoju -nierównowagi, to wiedza o tym może pomóc w byciu bardziej cierpliwym, konsekwentnym. Okazujemy, przy tym, dziecku dużo miłości, ciepła i zrozumienia.

 

4 – lata

  • „Dzieci „nie do opanowania” w każdym rodzaju aktywności:

-Ruchowo – bardzo ruchliwe, biją, kopią, uciekają, niszczą przedmioty

– Emocjonalnie – głośny, niemądry śmiech występuje na przemian z napadami złości

– Mowa – stosuje wulgaryzmy

  • „Przeciwstawia się poleceniom dorosłych
  • „Przechwala się
  • „Prowokuje
  • „Bujna wyobraźnia – historie rażąco sprzeczne z faktami

Sugestia:

4 – latek musi mieć możliwość sprawdzenia się. Potrafi być zaskakująco odpowiedzialny, jeżeli pozwoli mu się na pewną ekspansję (zawsze pod kontrolą). W postępowaniu, wychowaniu należy być stanowczym.

 

4,5 roku

  • „Zaczyna odchodzić od „nie do opanowania zachowań 4-latka”
  • „Stara się rozdzielać rzeczywistość od swoich fantazji
  • „Są bardzie konsekwentne w działaniu (robią coś z większym uporem i nie wymagają kontroli)
  • „Lubią budować z klocków
  • „Lubią dyskutować na podany przez dorosłego temat np. po przeczytaniu książki
  • „Charakteryzują się bogatym zasobem wiadomości
  • „Interesują się szczegółami, są bardzo ciekawe i dociekliwe
  • „Potrafią panować nad sobą
  • „Rozwijają swoje zdolności
  • „Zwiększa się jakościowo sprawność manualna
  • „Zaczynają interesować się literami i cyframi

Sugestia:

Wiek ten, z jego rosnącym panowaniem nad sobą i doskonaleniem umiejętności, jest okresem, w którym wiele dzieci nadrabia opóźnienia. Szczególnie dotyczy to chłopców, którzy mają opóźnienia motoryczne czy językowe. Etap ten, to też okres gwałtownego rozwoju intelektualnego. Staramy się dziecko wspierać w jego rozwoju – poświęcamy mu dużo czasu, dostarczamy wielu, ciekawych i rozwijających dziecko bodźców.
5 – lat

  • „Okres równowagi – dobry wiek dla dziecka
  • „Stabilność
  • „Dziecko dobrze przystosowuje się nowych sytuacji
  • „Można na nich polegać
  • „Są pogodzone z sobą, spokojne, przyjacielskie, nie narzucają się innym
  • „5 – latek lubi przebywać w otoczeniu domowym, rodzinnym. Matka staje się dla niego najważniejszą osobą. Lubi z nią przebywać, wykonuje jej polecenia.
  • „Wykonuje tylko to, co uważa, że jest w stanie zrobić. Określa „siły na zamiary”

Sugestia:

Należy wykorzystać dobry okres na rozwój intelektualny, wzbogacając dziecko o nowe doświadczenia.
5,5 i 6 lat

  • „Kończy się okres równowagi
  • „Dziecko robi się hałaśliwe
  • „Przysparza trudności wychowawczych
  • „Gwałtowne emocje (od miłości do nienawiści)
  • „Matka nie zajmuje już centralnego miejsca, to dziecko chce być „centrum świata”
  • „Wini winą wszystkich, gdy coś złego zrobi, tylko nie siebie
  • „Wiele wymagają od innych, a w swoich żądaniach są nieustępliwe
  • „Reagują negatywnie na inne osoby
  • „Na polecenia reagują odmownie lub z ociąganiem, gotowe są dyskutować nad wydanym poleceniem
  • „Mogą być krnąbrne, niegrzeczne, impertynenckie
  • „Trudno im się jest przyznać do popełnionego błędu
  • „Nie zawsze mogą mówić prawdę
  • „Mogą się zdarzyć drobne kradzieże
  • „Nie lubią przegrywać

Ten wiek ma również dobre strony:

  • „Dzieci potrafią zachwycić nas swoim wigorem, energią, gotowością poznawania nowych rzeczy
  • „Wiek ekspansji i ochoty na nowe doświadczenia

Sugestia:

W tym trudnym okresie, kiedy można, powinno uciekać się do podstępów. Proście o pomoc w pracach domowych inne osoby – dzieci w tym wieku zachowują się najgorzej w stosunku do matek.