– 2021 – luty

Pokolenie smartfonów, czyli wpływ korzystania z nowoczesnych technologii na rozwój dziecka

Współczesne pokolenie dzieci i młodzieży to osoby urodzone w rewolucji cyfrowej. Nie znają i nie wyobrażają sobie świata bez tabletów, smartfonów i szybkiego łącza internetowego. Znacznie sprawniej posługują się nowymi technologiami niż opasłymi tomami encyklopedii czy drukowanymi słownikami. Nikogo nie dziwi już widok dwulatka grającego w wózku na smartfonie czy tablecie. Takie przemiany społeczne (postęp technologiczny, cyfryzacja życia) nie pozostają bez wpływu na rozwój i funkcjonowanie dzieci i młodzieży.

Nowe technologie są obecnie wykorzystywane niemal w każdej dziedzinie życia i posługiwanie się nimi przynosi wiele pozytywnych jak i negatywnych skutków.

Dzięki nim uzyskujemy zwiększone możliwości komunikowania się i docierania do wielu osób, szeroki dostęp do informacji i materiałów edukacyjnych, możliwość nauki oraz zwiększania własnych umiejętności i kompetencji. Możemy również korzystać z nowych form rozrywki oraz uczestniczyć wirtualnie w wielu interesujących wydarzeniach na świecie. Badania pokazują jednak, że intensywne i regularne korzystanie z nowych technologii odciska trwałe piętno na funkcjonowaniu młodych ludzi, wpływają na rozwój ich mózgu, a także zdrowie somatyczne i psychiczne.

Dzieci w wieku przedszkolnym mają coraz większy dostęp do nowych technologii i coraz lepsze umiejętności zarówno motoryczne jak i poznawcze, aby aktywnie korzystać z różnych gier i aplikacji. Badania wskazują, że statystycznie większość dzieci w tym wieku korzysta ze stałą częstotliwością z różnych mediów i urządzeń mobilnych (około 92%), a ich rodzice pobierają specjalne aplikacje do używania przez dzieci (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: McCloskey, i in., 2018). Średni czas spędzany przez dzieci przedszkolne przed ekranem (smartfon, tablet, telewizor i inne) waha się od dwóch do pięciu godzin (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Paudel, Jancey, Subedi i Leavy, 2017).

Badania nad korzystaniem przez dzieci w wieku przedszkolnym z różnych form “ekranowych” dotyczą zarówno pozytywnych jak i negatywnych jego aspektów. Wpływ pozytywny obejmował wzrost umiejętności czytania i pisania, rozwój zdolności matematycznych, poprawę umiejętności rozwiązywania problemów i poczucie samoskuteczności. Wśród czynników wyjaśniających zaobserwowane efekty znalazły się między innymi: cechy aplikacji i gier oraz rola rodziców – nadzór i wspólne uczestnictwo (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Herodotou, 2018). Regularne i częste korzystanie z telefonów, tabletów i komputerów może mieć jednak negatywny wpływ na rozwój dzieci w tym wieku. Badania wskazują, że zbyt wczesna i zbyt intensywna ekspozycja ekranowa wpływa na wzrost wskaźnika masy ciała, otyłość, problemy ze snem, trudności w rozwoju mowy, zmniejszenie zdolności poznawczych i umiejętności wykonawczych, w tym uwagi, odraczanie gratyfikacji, samoregulacji emocjonalnej i umiejętności rozwiązywania problemów (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Wolf, Wolf, Weiss i Nino, 2018).

W rozwoju człowieka istnieją szczególne okresy, w których zmiany organizmu zależą od pewnych form stymulacji, a podatność na nią ewoluuje w toku rozwoju. Niektóre formy stymulacji sensorycznej w pewnym jego okresie oddziałują na jednostkę silnej niż w innym. Dzieciństwo i adolescencja należą do okresu rozwojowego, w którym jednostka charakteryzuje się silną podatnością na tego rodzaju stymulację ze względu na niedojrzałość układu nerwowego. Stymulacja sensoryczna podczas korzystania z gier wideo i internetu oddziałuje w sposób specyficzny poprzez aktywizację struktur mózgowych odpowiedzialnych za pamięć, nagrodę i motywację oraz kontrolę poznawczą i może prowadzić do zmian w strukturze i aktywności mózgu. Dotychczasowe badania sugerują że w procesy związane z nadużywaniem internetu i gier wideo zaangażowane są specyficzne struktury mózgowe do których należą przede wszystkim ośrodki nagrody kontroli poznawczej, pamięci i motywacji.

Na płaszczyźnie molekularnej, neuroprzekaźnikowej i behawioralnej uzależnienie od gier i internetu wykazuje wiele cech wspólnych z uzależnieniem od środków psychoaktywnych (Grzegorzewska i Cierpiałkowska, 2018).

Negatywne skutki zdrowotne budzą wśród dorosłych szczególny niepokój. Powszechne korzystanie przez dzieci i młodzieży ze smartfonów współwystępuje z jedną z najczęstszych dermatoz, tj. alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry (allergic contact dermaitis, ACD). Badania wykazują że w latach 2010-2012 zdiagnozowano 37 przypadków ACD wywołanego ekspozycją na nikiel i chrom, które uwalniają się na powierzchni smartfonów. Statystyki dotyczą zarówno populacji dorosłych jak i dzieci, korzystających ze smartfonów. Do objawów ACD należą: grudkowo-pęcherzykowa wysypka na twarzy, szyi, dłoniach, nadgarstkach, uszach, udach oraz uczucie świądu i pieczenia w zmienionych obszarach skóry. Objawy zazwyczaj ustępują mniej więcej po 10 dniach od zaprzestania korzystania smartfonów (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Richardson, Hamann, Hamann i Thyssen, 2014).

Ponadto nadmierne korzystanie z urządzeń mobilnych wpływa również na układ mięśniowo-szkieletowy dzieci. Bywa, że do pediatry trafiają rodzice z maluchami, które nie mają odpowiednio do wieku rozwiniętych mięśni dłoni, ponieważ czynnościami, które dominowały w ich zabawach, było użytkowanie tabletu, smartfonu, a nie rysowanie i kolorowanie kredkami.

Spędzając czas przed ekranem dziecko zostaje pozbawione możliwości kontaktu z drugim człowiekiem. Jego słownictwo nie wzbogaca się, a mowa i wymowa nie mają okazji do rozwijania się w naturalnych sytuacjach komunikacyjnych.

Rozwój ludzkiego mózgu wymaga równowagi między bodźcami środowiskowymi, a tymi, które biorą się z kontaktów z ludźmi. Pozbawiony tego mózg nie działa właściwie, nie mogąc tworzyć odpowiednich połączeń neuronowych. Bodźce płynące z ekranów urządzeń takich jak komputer, telewizor, smartfon powodują zahamowanie naturalnego rozwoju komórek lewej półkuli mózgu (odpowiedzialnej m.in. za tworzenie i odbieranie mowy). Język nie rozwija się lub czyni to z wielkim opóźnieniem.

Powołując się na doświadczenia z innych krajów, m.in. w Francji czy Wielkiej Brytanii – eksperci wskazują, że zakaz używania przez uczniów telefonów komórkowych w szkołach przynosi pozytywne efekty zarówno pod względem wyników w nauce, jak i poprawy interakcję z rówieśnikami (Paszkowska-Rogacz, 2018).

Z jednej strony podkreślają, że korzystanie z technologii (pod bacznym okiem rodzica czy opiekuna) pozytywnie wpływa na rozwój dziecka (przyspiesza go), z drugiej zaś prowadzi do zaburzenia rozwoju poprzez nadmiar bodźców i osłabienie zdolności empatii. Bezdyskusyjny pozostaje jednak wpływ długotrwałego siedzenia przed ekranem na rozwój fizyczny, w tym w szczególności na zmiany w szyjnym odcinku kręgosłupa, przeciążenie nadgarstków nadmiernym korzystaniem z tabletu czy laptopa, a także na rosnącą nadwagę u coraz młodszych dzieci, które zamiast biegać po podwórku „wędrują” w wirtualnej przestrzeni.

Poniżej przedstawiono profilaktykę uzależnienia od urządzeń ekranowych, czyli zasady korzystania przez dzieci z urządzeń technologicznych (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Young, 2015):

ü od urodzenia do 3 roku życia – nigdy/nigdzie – żadnej technologii, całkowity brak dostępu dziecka do smartfonów komputerów i telewizji. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (American Psychiatric Association, APA) twierdzi, że dziecko w tym okresie życia nie powinno w ogóle korzystać z tak zwanych urządzeń ekranowych, gdyż jakikolwiek kontakt z nimi zakłóca u niego rozwój komunikacji społecznej oraz kształtowania prawidłowych więzi emocjonalnych z rodzicami i innymi członkami rodziny. Dziecko całkowicie pozbawione dostępu do tych urządzeń może rozwijać się prawidłowo pod względem motorycznym, fizycznym i społecznym.

ü 3-6 rok życia – korzystanie pod ścisłym nadzorem/jedna godzina dziennie – na tym etapie życia rodzice mogą ostrożnie wprowadzać dziecko w świat technologii. Jest to okres krytyczny dla uczenia się przez nie zachowań prospołecznych oraz kompetencji społecznych. Rodzice zbyt często udostępniają dziecku tablet smartfon jako “baby sitter” (opiekunka) lub w nagrodę za zachowanie. Nadmierna ekspozycja dziecka na nowe media może skutkować jego agresywnymi impulsywnymi i zachowaniami.

ü 6-9 rok życia – korzystanie pod ścisłym nadzorem/ do 2 godzin dziennie – dziecko wymaga równowagi między aktywnością fizyczną i kontaktem z nowymi mediami. Nadmierne korzystanie z technologii komunikacyjnych może prowadzić do otyłości. Rodzice nadal powinni ściśle monitorować czas korzystania i treści, z którymi stykają się dzieci za pośrednictwem nowych technologii. Dotyczy to również wyboru odpowiednich gier dostosowanych do wieku dziecka (system PEGI – europejski system oceniania gier pod kątem min. wieku, od którego gra jest dopuszczalna oraz jej zawartości – przemoc, wulgaryzmy, materiały erotyczne). Dziecko nie powinno mieć dostępu do urządzeń ekranowych we własnym pokoju.

ü 9-12 rok życia – integracja – na tym etapie rozwoju dziecko intensywnie rozwija się poznawczo. Powinno mieć świadomość, że nie wszystkie media są edukacyjne. Rolą rodziców jest uczyć dzieci krytycznego i bezpiecznego korzystania z zawartości internetu, dobór właściwych gier wideo, reagowania w sytuacjach problemowych spowodowanych aktywnością dziecka w świecie wirtualnym.

ü 12-18 rok życia – niezależność – na tym etapie rozwoju nastolatek potrzebuje niezależności. Zmieniają się domowe zasady w zakresie samodzielności dziecka. Adolescenci oczekują uszanowania ich prywatności i niezależności w korzystaniu z nowych mediów. Rodzice nie powinni jednak całkowicie pozostawiać swoich nastoletnich dzieci bez nadzoru nad ich aktywnością wirtualną.

 

Warto zaznaczyć, że korzystanie z urządzeń mobilnych nie powinno być narzędziem motywowania do np. jedzenia czy treningu czystości.

Nowe technologie i urządzenia mobilne stanowią element naszego życia. W korzystaniu z nich, jak w każdej sferze funkcjonowania, potrzebna jest równowaga. W przypadku małych dzieci warto zacząć ją kształtować już od pierwszych chwil. Rodzice powinni sami określić własny stosunek do nowych technologii i dopiero w oparciu o niego wprowadzać swoje dzieci w świat mediów. Tylko wtedy będzie to spójne z przyjętymi wartościami i całym systemem rodzinnym. Istotne jest zorganizowanie dzieciom od czasu do czasu takiej przestrzeni, która jest zupełnie wolna od nowych gadżetów i dostępu do sieci. Ważne jest również korzystanie z nowych technologii wspólnie z dzieckiem (w zależności od jego wieku), towarzyszenie mu w tym, aby uczyć je bycia krytycznym i świadomym odbiorcą treści (Uhis, 2015).

 

 

Opracowała mgr Karolina Przystalska

 

Bibliografia:

· Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L., Borkowska A., Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2020

· Small, G., Vorgan G., iMózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości, Poznań 2011.

· Schaffer, H.R., Psychologia dziecka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2018.

· Wysokie Obcasy, Psychologia dla Rodziców, „Tablet to nie smoczek”.

· Uhis Y.T., Media Moms and Dads. A Fact – Not – Fear Approach to Parenting in the Digital Age, 2015, Bibliomotion

· Strona internetowa: https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C28018%2Cpsycholog-smartfon-w-szkole-ma-negatywny-wplyw-na-zdolnosci-poznawcze

Kalendarz Imprez Luty 2021

  • 02.02-Dzień Pozytywnego myślenia –grupa II
  • 02.02-Dzień Naleśnika –wszystkie grupy
  • 03.02-Projekt „Zaczytane przedszkole” – „Jak powstaje książka?”–grupa I
  • 03.02-Dzień ciasta marchewkowego –grupa II
  • 05.02-Rodzinny dzień czytania bajek –grupa I
  • 05.02-Dzień Pozytywnego myślenia- grupa IV
  • 09.02-Konkurs „Moja wymarzona książka” –grupa I
  • 09.02-Dzień Pizzy-wszystkie grupy
  • 11.02-Tłusty Czwartek – wszystkie grupy
  • 12.02-Wykonanie Wielkiej Księgi Rodziny –grupa I
  • 15.02-Walentynki w grupie II,III i IV
  • 15.02-Dzień Kota –grupa I
  • 16.02-Walentynki –grupa I
  • 17.02-Dzień Kota –grupa II i III
  • 25.02-Dzień dinozaura –grupa I
  • 26.02-Dzień Dinozaura – grupa II

 

Archiwum

BIP

Logo BIP

Adres

Przedszkole nr 90
ul. Zaporoska 51
53-519 Wrocław
tel. 71 798 68 20
pon. – pt. godz: 7:00 – 17:00

Do góry

Serwis wykorzystuje pliki cookies, korzystając z serwisu wyrażasz zgodę na ich wykorzystywanie. Dowiedz się więcej o celu używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce Czytaj więcej...

Zamknij

Aby zapewnić Tobie najwyższy poziom realizacji usługi, opcje ciasteczek na tej stronie są ustawione na "zezwalaj na pliki cookies". Kontynuując przeglądanie strony bez zmiany ustawień lub klikając przycisk "Akceptuję" zgadzasz się na ich wykorzystanie.
 
Serwis nie zbiera w sposób automatyczny żadnych informacji, z wyjątkiem informacji zawartych w plikach cookies.
 
Pliki cookies (tzw. „ciasteczka") stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu i przeznaczone są do korzystania ze stron internetowych Serwisu. Cookies zazwyczaj zawierają nazwę strony internetowej, z której pochodzą, czas przechowywania ich na urządzeniu końcowym oraz unikalny numer.
 
Pliki cookies wykorzystywane są w celu:
 
- dostosowania zawartości stron internetowych Serwisu do preferencji Użytkownika oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych; w szczególności pliki te pozwalają rozpoznać urządzenie Użytkownika Serwisu i odpowiednio wyświetlić stronę internetową, dostosowaną do jego indywidualnych potrzeb;
 
- tworzenia statystyk, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy Serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości;
 
- utrzymanie sesji Użytkownika Serwisu (po zalogowaniu), dzięki której Użytkownik nie musi na każdej podstronie Serwisu ponownie wpisywać loginu i hasła;
 
- dostarczania użytkownikom treści reklamowych bardziej dostosowanych do ich zainteresowań.
 
W ramach Serwisu stosowane są dwa zasadnicze rodzaje plików cookies: „sesyjne" (session cookies) oraz „stałe" (persistent cookies). Cookies „sesyjne" są plikami tymczasowymi, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika do czasu wylogowania, opuszczenia strony internetowej lub wyłączenia oprogramowania (przeglądarki internetowej). „Stałe" pliki cookies przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika przez czas określony w parametrach plików cookies lub do czasu ich usunięcia przez Użytkownika.
 
W wielu przypadkach oprogramowanie służące do przeglądania stron internetowych (przeglądarka internetowa) domyślnie dopuszcza przechowywanie plików cookies w urządzeniu końcowym Użytkownika. Użytkownicy Serwisu mogą dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących plików cookies. Ustawienia te mogą zostać zmienione w szczególności w taki sposób, aby blokować automatyczną obsługę plików cookies w ustawieniach przeglądarki internetowej bądź informować o ich każdorazowym zamieszczeniu w urządzeniu Użytkownika Serwisu. Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików cookies dostępne są w ustawieniach oprogramowania (przeglądarki internetowej).
 
Operator Serwisu informuje, że ograniczenia stosowania plików cookies mogą wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronach internetowych Serwisu.
 
Pliki cookies zamieszczane w urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu i wykorzystywane mogą być również przez współpracujących z operatorem Serwisu reklamodawców oraz partnerów.
 
Więcej informacji na temat plików cookies dostępnych jest pod adresem http://wszystkoociasteczkach.pl lub w sekcji „Pomoc" w menu przeglądarki internetowej.
 

jak wyłączyć pliki cookie w przeglądarkach?

-FIREFOX

-CHROME

-OPERA

-INTERNET EXPLORER

Zamknij