Szanowni Rodzice, jako młody i wciąż rozwijający swoją wiedzę nauczyciel z chęcią poszukuję innowacyjnych metod pracy z dzieckiem i staram się wykorzystywać je w praktyce. Ostatnio zainteresowała mnie metoda wychowawcza oparta na wzajemnym szacunku i miłości, zwana pozytywną dyscypliną. Pozytywna dyscyplina jest metodą wychowywania dziecka bez kar i nagród, ma celu pomóc rodzicom zrozumieć swoje dzieci, a dzieciom wyrosnąć na dorosłych, potrafiących podejmować samodzielne decyzje. Pozytywna dyscyplina opiera się na koncepcji Alfreda Adlera i Rudolfa Dreikusa, którzy promowali edukację dla rodziców i nauczycieli traktowania dzieci stanowczo z szacunkiem, uprzejmie, ale bez rozpieszczania. Pozytywna Dyscyplina to przede wszystkim pozytywne wyznaczanie reguł i uczenie dzieci tego, co uznajemy za ważne, polega na okazywaniu szacunku dla innych ludzi, postrzeganiu dziecka, które się źle zachowuje, jako dziecka zniechęconego oraz wspieraniu i uczeniu umiejętności życiowych. Metoda pozytywnej dyscypliny oparta jest na pięciu podstawowych zasadach:

1. Przynależność i znaczenie to podstawa. Główną motywacją wszystkich ludzi jest potrzeba przynależności oraz poczucia znaczenia, czyli tak naprawdę potrzeba miłości.

2. Uprzejmość i stanowczość zawsze idą w parze. Uprzejmość to wyraz szacunku dla dziecka, a stanowczość szacunku dla siebie oraz umiejętność dostosowania się do wymogów sytuacji. Uprzejmość bez stanowczości prowadzi do nadmiernej pobłażliwości, natomiast bycie stanowczym pozbawione uprzejmości wyraża potrzebę kontrolowania sytuacji i jest pozbawione szacunku dla dziecka. Uprzejmość w dużej mierze polega po prostu na wyrażeniu zrozumienia dla uczuć dziecka i byciu empatycznym.

3. Myśl długofalowo. W relacjach z dziećmi zdarza nam się działać mechanicznie, powielać wzorce, które stosowali nasi rodzice i nie zastanawiać się, jakie przełożenie na to, co będą myślały o sobie nasze dzieci mają nasze dzisiejsze decyzje i reakcje. Jest to związane z brakiem kar oraz nagród. Zamiast tego stosujemy naturalne i logiczne konsekwencje oraz skupiamy się na wspólnym rozwiązywaniu danego problemu.

4. Już dziś zacznij uczyć dzieci ważnych umiejętności społecznych i życiowych. Pozytywna Dyscyplina pomaga dzieciom wzrastać w szacunku do siebie i do innych, pozwala im nabywać umiejętności rozwiązywania problemów, współpracy, słuchania potrzeb innych osób i komunikowania własnych, bycia pożytecznym w domu, przedszkolu, szkole i innych społecznościach oraz uczy, jak bardzo ważne jest, by każdy miał wkład we wspólne dobro.

5. Zapraszaj dzieci do odkrywania, jak bardzo są zdolne i kompetentne. Pozytywna Dyscyplina zachęca dzieci do budowania swojej siły i autonomii i do ich konstruktywnego wykorzystania, do wymyślania własnych rozwiązań i do twórczego wykorzystania wszystkich posiadanych przez siebie zasobów i umiejętności.

„Pozytywna dyscyplina nie sprawia, że dzieci stają się idealne. Jednak wielu rodziców twierdzi, że wprowadzenie w życie jej zasad i rozwiązań przynosi po prostu więcej radości i satysfakcji z przebywania razem.”

Jednym z ważniejszych aspektów metody pozytywnej dyscypliny jest rezygnacja z kar i nagród. Rodzice wykorzystają najczęściej stosowanie kar, ponieważ są przekonani, że działają.

Owszem kary działają, ale tylko krótkofalowo, natomiast stosowanie alternatywnych metod jak naturalne konsekwencje, logiczne konsekwencje, czy wspólne rozwiązywanie problemów przynoszą pozytywne, długofalowe skutki, które dodatkowo uczą dzieci wartościowych umiejętności życiowych i społecznych oraz kształtują ich charakter. I chociaż kara sprawia, że jako dorośli czujemy, że wygraliśmy batalię o dyscyplinę to dziecko będzie oszukiwać, podporządkowywać się ze strachu lub poczucia braku własnej wartości, a dorośli przegrają wojnę o dyscyplinę. Jako osoby dorosłe, którym zależy na dziecku powinniśmy brać pod uwagę długofalowe skutki naszych działań i wystrzegać się tego, co działa na ten moment. Pokonywanie dzieci czyni z nich przegranych. Przegrana ogólnie rzecz biorąc, powoduje, że dzieci stają się buntownicze lub ślepo posłuszne. Żadna z tych cech nie jest pożądana. Zjednywanie sobie dzieci oznacza pozyskiwanie ich dobrowolnej współpracy.

Polecam Państwu bliższe zapoznanie się z metodą wychowawczą pozytywnej dyscypliny i stosowanie jej zasad w codziennym życiu, początkowo zmiany mogą być trudne, jednak efekty długofalowe będą tego warte. Polecam Państwu książkę autorstwa Jane Nelsen „Pozytywna dyscyplina”, która w prosty sposób wyjaśnia wszystkie elementy tej metody wychowawczej, przeprowadzi Państwa przez wszystkie etapy wprowadzania pozytywnej dyscypliny we własnym domu, podają przykłady i ćwiczenia w użyciu. Zachęcam do przeczytania książki chociażby z ciekawości, ponieważ może ona pomóc w budowaniu Państwa relacji z dzieckiem oraz kształtowaniu dziecka na samodzielną, odpowiedzialną i pełnią radości osobę.

 

Opracowała Joanna Biskupek

na podstawie J. Nelsen „Pozytywna dyscyplina” CoJaNaTo, Warszawa 2015.