Miesiąc: grudzień 2013

Będziemy tutaj publikować propozycje zabaw z dzieckiem. Zapraszamy do systematycznego śledzenia artykułów.

Miłej Zabawy  🙂

„Trzy kubeczki”

Wiek: 2-4 lat

Co należy zrobić:

Przygotuj trzy pojemniki (np. po jogurcie) oraz mały przedmiot, który można łatwo pod nimi ukryć, może to być moneta lub piłeczka. Umieść przedmiot pod kubeczkiem, wyraźnie pokazując dziecku pod którym kubeczkiem będzie się on znajdować. Następnie zmień ułożenie kubeczków i zapytaj: „Pod którym kubeczkiem znajduje się moneta?” Zmieniajcie się rolami, by także dziecko ukrywało przedmiot pod kubeczkiem.

 

„Nauka przez odbijanie piłki”

Wiek 4-6 lat

Co przygotować:

Ta gra wymaga fizycznej aktywności i może być wykorzystana przy uczeniu alfabetu, pisowni, dodawania a później także tabliczki mnożenia. Potrzebna jest tylko piłka.
Weźmy np. alfabet – wymyślcie imię zaczynające się na literę „A” i coś do sprzedania, np.:

A nazywam się Adam i sprzedaję ananasy,

B nazywam się Basia i sprzedaję buraki,

C nazywam się Cezary i sprzedaję cukierki.

Za każdym razem, gdy wypowiadacie te słowa dziecko odbija piłkę.

 

„Małpka mówi”

Tłumaczymy dziecku zasady gry. Dziecko ma naśladować twoje ruchy, jeśli poprzedzisz je słowami „Małpka mówi”. Natomiast jeśli pokażesz czynność bez wypowiedzenia słów „Małpka mówi”, dziecku nie wolno się ruszyć: np. Małpka mówi : „Połóż rękę na głowie”-dziecko musi naśladować ten ruch. „Opuść rękę na dół”-ręka musi zostać na swoim miejscu Bądź twórczy w tej grze, „pełzaj jak wąż”, „bądź miękki jak miś”, „wzbij się do góry jak orzeł”, „udawaj, że jeździsz na łyżwach”, „bądź sztywny jak robot” Jak to pomaga dziecku w nauce: dziecko musi nie tylko zwracać uwagę, ale także wytężać swą wyobraźnię, kiedy mówisz np. „Małpka mówi: udawaj, że chodzisz po gorącym piasku”, „bądź podekscytowany”., „bądź smutny”.

 

„Karciana matematyka”

W tali kart zostaw tylko karty z liczbami. Podziel karty na dwie równe części i przed każdym graczem połóż połowę kart kolorem w dół. Gracze jednocześnie odwracają górną kartę ze swojego zestawu. Wyższa karta wygrywa, ale gracz musi domagać się przyznania mu punktu. Oczywiście dziecku należy dać dużo czasu na określenie, która karta jest wyższa. Można grę utrudnić powyżej 5 roku: gracze odejmują od liczby wyższej – niższą. Wygrywa ten, kto pierwszy poda wynik. Zabawy zaczerpnięte z zestawu zabawy fundamentalne .

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE

· jest wzrostu około 107-110 cm,

· ma niezbyt twardy kościec i stosunkowo słabe mięśnie,

· nie usiedzi długo na jednym miejscu,

· często zmienia pozycje; podpiera się, kładzie na stoliku,

· woli pracować leżąc na podłodze niż siedzieć przy stoliku,

· lubi ruch, jest aktywny,

· ma jeszcze słaby nadgarstek,

· nie potrafi jeszcze odraczać zaspakajania potrzeb biologicznych,

· czasami staje się marudny lub pobudzony z powodu zmęczenia lub głodu, ale nie potrafi jeszcze uświadomić sobie tego,

· nie uświadamia sobie, że źle, widzi lub źle słyszy

 

Motoryka duża

· pięciolatek jest dzieckiem ruchliwym; biega, skacze, wspina się na drabinki, przeplotnie,

· huśta się na huśtawce, uczy się samodzielnego rozhuśtania się,

· ma rozwiniętą koordynację ruchów i koordynację wzrokowo-ruchową,

· zaczyna uczyć się jeździć na rowerze na dwóch kołach,

· zwinnie biega,

· skacze na dwóch nogach przed siebie, skacze na jednej nodze w miejscu,

· stoi przez około 15 sekund z zamkniętymi oczami, nieruchomo na obu nogach,

· raczej nie chwiejąc się i nie wypadając z trasy, przechodzi po wąskiej dróżce o szerokości około 25cm,

· utrzymuje równowagę przy pomocy rąk,

· robi przysiady samodzielnie; podnosząc się z nich, może nieco chwiać się,

· dość szybko, bez trzymania się poręczy, wchodzi i schodzi ze schodów naprzemiennie,

· uczy się zwracać uwagę na inne dzieci.

 

WŁAŚCIWOŚĆI SPOŁECZNE

· próbuje bawić się zgodnie z innymi, bez ciągłych konfliktów, bójek, skarg,

· rzadziej obraża się, złości, płacze,

· bawi się w grupce,

· zaczyna przejmować się uczuciami innych rówieśników: pociesza, pomaga, okazuje współczucie,

· tak jak inni dokucza i przezywa niektóre dzieci

 

WŁAŚCIWOŚĆI PSYCHICZNE

Uwaga

· jest mimowolna, krótkotrwała, niepodzielna,

· koncentracja uwagi jest tak silna na ważnym dla dziecka zadaniu, że nie odbiera wówczas innych bodźców

Pamięć

· jest mimowolna, mechaniczna, krótkotrwała

Spostrzeżenia dotykowe

· dostarczają informacji dotyczących powierzchni różnych rzeczy i sprzętów oraz takich zależności, jak: większe- -mniejsze, dalej-bliżej, wyżej- -niżej, ciężej-lżej

Spostrzeżenia wzrokowe

· na obrazkach pięciolatek spostrzega do kilkunastu elementów,

· spostrzega w sposób na tyle analityczno -syntetyczny, że potrafi : różnicować kształty liter drukowanych, cyfr i kształty podstawowych figur geometrycznych,

· potrafi konstruować proste budowle według załączonego wzoru,

· spostrzega od 5 do około 8 różnic między podobnymi obrazkami,

· spostrzega podstawowe części człowieka

Spostrzeżenia słuchowe

· rozumie czytany tekst,

· lubi słuchać, kiedy mu się czyta

· w wyuczonym wierszu odtwarza rymy,

· potrafi podzielić zdanie na trzy lub czterowyrazowe części,

· potrafi podzielić wyraz na dwie, trzy sylaby,

· potrafi wydzielić samogłoskę i spółgłoskę w nagłosie,

· nie wyodrębnia jeszcze głosek w wygłosie,

· potrafi tworzyć i odtwarzać proste rymy

 

Motoryka mała

· sprawnie łączy klocki typu lego,

· wylepia z plasteliny,

· nawleka korale na żyłkę,

· przykleja naklejki,

· przycina nożyczkami papier, –

· drze papier na małe kawałki i wykleja nim kontury

 

Czynności grafomotoryczne

· prawidłowo trzyma ołówek,

· rysuje linie pionowe, poziome i ukośne,

· odwzorowuje koło, krzyżyk, kwadrat, proste szlaczki,

· koloruje obrazki, wypełnia kolorem kontury,

· rysuje rysunek zgodny z podanym tematem, –

· maluje farbami, używa pędzla i innych przyborów

 

Czynności samoobsługowe

· samodzielnie rozbiera się

· może mieć kłopoty z samodzielnym ubieraniem się

· je łyżką, widelcem, raczej nie posługuje się nożem, pije z kubka, trzyma w ręce i je kanapkę, sprząta ze stołu,

· potrafi umyć i wytrzeć ręce, buzię,

· myje zęby pod kontrolą.

 

 

EMOCJE

· spontaniczne, wyraziste, silne, gwałtowne, trudne do opanowania przez dziecko, zwykle krótkotrwałe; gdy zostawia się dziecko

· w spokoju, to zazwyczaj mijają szybko,

· zmienne ¨stosunkowo łatwo płacz przechodzi w śmiech i odwrotnie,

· zaczyna rozumieć, że rodzice przyjdą po nie do przedszkola,

· zaczyna liczyć się z rówieśnikami i chcąc się z nimi bawić, coraz rzadziej obraża się, złości, płacze,

· zaczyna przewidywać reakcje dorosłych

 

Myślenie

· pięciolatek ma duże trudności z przyswajaniem informacji dotyczących przestrzeni i czasu, ale zna i różnicuje pory roku,

· potrafi porównywać przedmioty, kształty ze względu na ich różnice lub podobieństwa,

· potrafi klasyfikować biorąc pod uwagę dwa, trzy kryteria ¨ myśli często w sposób skojarzeniowy,

· myślenie życzeniowe jest zwykle dla dziecka myśleniem prawdziwym,

· w myśleniu nie uwzględnia jeszcze przekształceń materiału

Myślenie matematyczne

· dziecko pięcioletnie przelicza zbiór składający się z około 10 elementów,

· wie, że ostatni liczebnik odnosi do wielkości zbioru,

· potrafi na polecenie dokładać i zabierać liczmany,

· rozumie pojęcia: więcej, mniej, tyle samo,

· nie rozumie jeszcze pojęć: o tyle więcej, o tyle mniej, tyle razy mniej lub więcej

 

Mowa

· prawidłowo wymawia głoski,

·nazywa przedmioty, czynności sytuacje, potrafi je opisać przy pomocy przymiotników,

· wypowiada się zdaniami,

· rozumie treść poleceń,

· pyta o nieznane słowa

*Rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie i może odbiegać od podanych wyżej charakterystycznych cech.

Opracownie  Beta Bernaciak na podst.”Diagnoza przedszkolna”  pod redakcją KO w Bydgoszczy i K- PCEN w Bydgoszczy, Toruniu i Włocławku

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE

· rosną stopy i powoli zanika płaskostopie (kości stóp wysklepiają się),

· wydłużają się i twardnieją kości kończyn,

· rosną zęby stałe,

· zmieniają się proporcje ciała,

· powoli kształtuje się większa odporność na zmęczenie związane z dłuższym przebywaniem w jednej pozycji,

· rozpoczyna się pierwszy etap kostnienia nadgarstka (część chrząstek zamienia się w kości)

· ruchy dłoni stają się bardziej odporne na męczenie;

· poprawia się płynność i szybkość ruchów rąk

· dziecko łatwiej uczy się pisania w linijkach i łączenia liter,

· zaczyna także ładniej rysować,

· lepiej wycina,

· może nauczyć się wiązania kokardki itp.

· do rozwoju kości dopasowuje się układ mięśniowy,

· mięśnie stają się silniejsze (wzrasta siła skurczu), są bardziej odporne na zmęczenie, wzrasta siła zwieraczy – dziecko nie musi już tak często załatwiać potrzeb fizjologicznych,

· rozwijają się wszystkie narządy wewnętrzne; lepiej pracuje serce, płuca (lepsze dotlenienie) i jednocześnie rośnie potrzeba ruchu,

· zwiększa się pojemność żołądka (zmniejsza się częstotliwość przyjmowanie pokarmów, a zwiększa się objętość przyswajanej

· jednorazowo porcji),

· dzieci stają się bardziej odporne na choroby

 

Zmiany związane z płcią

· następuje początek kształtowania się trzeciorzędnych cech płciowych, u chłopców powoli rozwija się pas barkowy, u dziewcząt pas miednicowy, u chłopców bardziej niż u dziewcząt grubieją kości długie; do tych zmian dopasowuje się układ mięśniowy,

· pojawia się głód ruchu, ogromna potrzeba biegania, skakania, siłowania,

· dziewczynki preferują aktywność ruchową wymagającą większej precyzji,

· kościec ( także kości i mięśnie dłoni) kształtuje się około 1,5 do 2 lat, dłużej u chłopców niż u dziewcząt, w związku z tym dziewczynki bardziej niż chłopcy lubią rysować, wycinać, malować,

· u dziewczynek powoli zaczyna powstawać podściółka tłuszczowa

 

Zmiany w układzie nerwowym

· są istotne i decydują o różnicach między dziećmi młodszymi a starszymi,

· wydłużają się wypustki komórek nerwowych, dojrzewają drogi nerwowe, dzięki czemu poprawia się szybkość i dokładność

· przewodzenia impulsów, wzrasta ilość połączeń nerwowych, poprawia się koordynacja ruchów,

· dojrzewają receptory zmysłów, pojawia się ostrość wzroku, wrażliwość na barwy,

· polepsza się zdolność odbioru bodźców słuchowych

· dzieci odbierają dokładniejsze informacje z otoczenia, dojrzewają okolice ruchowe kory mózgowej, polepsza się koordynacja i płynność (również ręki)

· dojrzewają struktury kory mózgowej odpowiedzialne za czynności typowo szkolne,

· poprawia się wzrokowe i słuchowe spostrzeganie analityczno -syntetyczne,

· dojrzewają te struktury kory mózgowej, które odpowiedzialne są za procesy myślowe; obserwuje się początki myślenia

· konkretno -wyobrażeniowego operacyjnego na konkretach,

· dojrzewa cały układ nerwowy w tym kora mózgowa, dzięki czemu poprawia się zdolność do skupiania uwagi (początki uwagi dowolnej) i poprawia się zdolność zapamiętywania; lepsza jest pamięć trwała, sprawniej przebiegają procesy pobudzania i hamowania

 

WŁAŚCIWOŚĆI SPOŁECZNE

· powoli wzrasta antagonizm pomiędzy chłopcami a dziewczynkami; poczucie my chłopaki, my dziewczyny ułatwia integrację dzieci określonej płci, akceptację własnej płci i stopniowe uczenie się męskich i kobiecych ról społecznych,

· chłopcom mniej sprawnym dokucza się

 

EMOCJE

· ma mniej dojrzały układ nerwowy niż siedmiolatek i z tego powodu silniej reaguje emocjonalnie,

· wszystkie emocje, te pozytywne, a tym bardziej negatywne oraz duża liczba różnorodnych bodźców, stanowią dla organizmu ogromny wydatek energetyczny,

· rozregulowuje się jego funkcjonowanie (staje się płaczliwe, drażliwe, nieznośne, agresywne itp.)- można pomóc mu, dostarczając mu owoców, kawałka czekolady, kanapkę itp. (glukoza i magnez) oraz stwarzając sytuacje ułatwiające wyciszenie się – elementy relaksacji

 

WŁAŚCIWOŚĆI PSYCHICZNE

 

Uwaga

· jest jeszcze – mimowolna, tzn. bodźce z otoczenia odwracają uwagę od tego, co dzieje się na zajęciach; czas uwagi jest ciągle jeszcze krótki (ok. 15 min.),

· dziecko nie potrafi skupić się na wykonaniu kilku czynności jednocześnie,

· dość silna koncentracja uwagi szybko wywołuje zmęczenie

 

Przeważa wciąż pamięć

· mechaniczna, dlatego nowe treści powinny być często powtarzane i utrwalane z wykorzystaniem wielu zmysłów

 

Ruch

· sześciolatek ma jeszcze słaby kościec i słabe mięśnie, musi często zmieniać pozycje

 

Myślenie

· większość dzieci nie ma jeszcze ukształtowanej odwracalności myślenia, nie potrafi odwrócić procesu przekształceń,

· nie ma jeszcze ukształtowanych pojęć czasowych.

 

Pisanie

· dzieci mają wciąż silne napięcie mięśniowe rąk, palców, nadgarstka, przedramienia, barków,

· ruchy rąk u większości dzieci nie są jeszcze płynne,

· występuje geometryzacja i brak precyzji

 

Stosunki przestrzenne

· dzieci mają jeszcze kłopot z oceną stosunków przestrzennych, np.: prawo, lewo, obok, za,

· wymagają wielu ćwiczeń typu zabawowego, które ułatwią późniejsze spostrzeganie

 

Słuchanie

· dzieci dzielą zdania na wyrazy,

· analizują i syntezują sylaby w wyrazach,

· wysłuchują głoski w nagłosie

 

Spostrzeżenia zmysłowe i wyobrażenia

· dominuje myślenie przedoperacyjne, konkretno- -wyobrażeniowe.

 

*Rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie i może odbiegać od podanych wyżej charakterystycznych cech.

 

Opr. B. Bernaciak na podst.”Diagnoza przedszkolna” pod redakcją KO w Bydgoszczy i K- PCEN w Bydgoszczy, Toruniu i Włocławku

Ogólna sprawność ruchowa

· Słucha, rozumie i reaguje na polecenia nauczycielek w trakcie zabaw ruchowych

· Ustawia się w parach, kole, rzędzie, gromadce, rozsypce.

· Wspina się na drabinki oraz różne sprzęty.

· Poprawnie wykonuje podskoki, zeskoki, przeskoki.

· Zachowuje równowagę przy chodzie po ławeczce.

· Rzuca piłką.

 

 Samodzielność

· Dziecko załatwia potrzeby fizjologiczne.

· Potrafi wytrzeć sobie nos.

· Prawidłowo posługuje się sztućcami.

· Samodzielnie myje ręce.

· Podejmuje próby zapinania guzików i zasuwania suwaków.

· Ubiera samodzielnie podstawową garderobę.

 

 Dojrzałość społeczna

· Łatwo nawiązuje kontakt z rówieśnikami.

· Szuka pomocy nauczycielki w sytuacjach konfliktowych.

· Szybko reaguje na polecenia nauczycielki.

· Przewodzi zabawie.

· Przestrzega zawartych umów.

· Posługuje się zwrotami grzecznościowymi: proszę, dziękuję, przepraszam.

 

 Sprawność manualna

· Podejmuje próby wypełniania konturów przedmiotów na dużych obrazkach.

· Podejmuje próby cięcia papieru nożyczkami.

· Rysuje prosty dom, postać człowieka.

 

Rozwój mowy i myślenia

· Prawidłowo wymawia wyrazy.

· Sprawne językowo, śmiało inicjuje dialog z rówieśnikami i dorosłymi.

· Potrafi uważnie słuchać opowiadań.

· Nazywa i wyróżnia z ilustracji znane przedmioty, osoby, zwierzęta, wykonywane czynności.

· Rozwiązuje proste zagadki o znanych przedmiotach, roślinach i zwierzętach.

· Potrafi ułożyć w kolejności obrazki historyjki składającej się  minimum z 2 części.

· Składa obrazki pocięte na 3-6 części.

· Odtwarza wiersze i piosenki.

 

Czynności poznawcze

· Zna własne imię i nazwisko.

· Zna nazwę miasta, w którym mieszka

· Wyodrębnia i nazywa części ciała człowieka.

· Rozpoznaje zmiany zachodzące w przyrodzie i wiąże je z aktualną porą roku.

· Określa podstawowe zjawiska atmosferyczne i wiąże je z aktualną porą roku.

· Pamięta zbiór przedmiotów np. czterech i zauważa, którego brakuje.

· Wyróżnia części roślin– łodyga, liście, kwiat, owoc, korzeń.

· Rozróżnia kolory.

 

Obszar edukacji matematycznej

· Posługuje się określeniami odnoszącymi się do kierunków w przestrzeni (przód  tył, góra– dół, przed siebie– za siebie, w bok).

· Posługuje się określeniami odnoszącymi się do położenia przedmiotów w przestrzeni (daleko– blisko, dalej– bliżej, wyżej– niżej)

· Dokonuje globalnej oceny ilościowej, stosując określenia: mniej, więcej, tyle samo .

· Stosuje określenia: cięższy, lżejszy, waży tyle samo.

· Porównuje liczebność zbiorów łącząc w pary, posługuje się określeniem para.

· Nazywa podstawowe figury geometryczne: koło, kwadrat, trójkąt.

· Klasyfikuje przedmioty wg jednej lub więcej cech (przeznaczenia, wielkości, koloru).

· Posługuje się liczebnikami 1-4.

· Posługuje się określeniami: pusty, pełny.

 

Dziecko może:

· rysować to, co mu podpowiada wyobraźnia (zwierzęta na podobieństwo ludzi, niebieską trawę, różowe niebo);

· bać się: odgłosu pracujących silników, ciemności, dzikich zwierząt, wieczornych wyjść rodziców z domu;

· przeciwstawiać się poleceniom osób dorosłych (nie skutkują nawet surowe kary);

· reagować w sposób, nad którym trudno zapanować ruchowo (bić, kopać, rzucać, niszczyć, uciekać) i emocjonalnie ( głośny śmiech na przemian z napadami złości);

· interesować się sprawami rozmnażania i ciała ( pokazywać sobie wyposażenie płciowe, doszukiwać się różnic i podobieństw, podglądać w toalecie);

· używać wulgaryzmów;

· prezentować różnego rodzaju manieryzmy (chrząknięcia, mlaskania, pokasływania, poprawianie ubrania, pociąganie się za nos, uszy, mrugać oczami, podskakiwać, pokrzykiwać).

 

*Rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie i może odbiegać od podanych wyżej charakterystycznych cech.

 

Opracowanie Beata Bernaciak