Miesiąc: listopad 2020

Drodzy rodzice!

Nie od dziś wiadomo, że zabawa jest jednym z kluczowych elementów wpływających na rozwój dziecka. Już od najmłodszych lat dzieci poprzez zabawę uczą się, poznają siebie i otaczający je świat, a także często wyrażają swoje emocje.

W swoim życiu spotkałam się z różną interpretacją słowa ,,zabawa”. W opinii niektórych ludzi zabawa jest niczym innym jak trwonieniem czasu. Uważam, że jest to nieprawdą ponieważ zabawa jest jedną ze swoistych form rozwoju i działalności dzieci, nastawioną na poznawanie otaczającego nas świata. Zabawa w życiu dziecka pełni różnorodne funkcje tj.:

1. Funkcja diagnostyczna, która umożliwia określenie indywidualnego tempa rozwoju dziecka, a także poznanie jego możliwości.

2. Funkcja kształcąca, która poprzez różnorodne formy przekazu pomaga dzieciom zrozumieć otaczający je świat, a także wpływa na rozwój wiedzy i zainteresowań dziecka.

3. Funkcja kompensacyjna, która pozwala na eliminacje występujących u dziecka braków i rozładowania napięcia i negatywnych emocji.

4. Funkcja wychowawcza, która przyczynia się do rozwoju osobowości dziecka i wpływa pozytywnie na interakcje z innymi osobami w najbliższym otoczeniu.

Istotnie ważnym działaniem podczas planowania zabawy jest oparcie ją o aktywność dziecka, liczbę uczestniczących w niej dzieci lub dorosłych (nauczycieli lub rodziców), miejsce w którym zabawa ma miejsce (np. sala przedszkolna, dom), środki dydaktyczne, które chcemy zastosować i które będą adekwatne do dziedziny z której chcemy przekazać wiedzę. Charlotte Buhler wyróżniła cztery kategorie zabawy. Pierwszą z nich są zabawy funkcjonalne, które obejmują czynności tj.: chwytanie, pełzanie, wstawanie, jazdę na rowerze. Drugą kategorią są zabawy fikcyjne czyli naśladownictwo np. odgłosów zwierząt lub zachowań innych ludzi, odwzorowywanie poszczególnych ruchów. Zabawy receptywne np. lepienie z plasteliny, budowanie z klocków, rysowanie obrazków, a także zabawy konstrukcyjne np. układanie puzzli.¹

Podsumowując zabawa jest jednym z najważniejszych etapów w rozwoju młodego człowieka. Dziecko odbiera zabawę jako po prostu zabawę. Jest zupełnie nieświadome, że poprzez różnorodne oddziaływania uczy się i nabywa wiedzę o świecie. W zależności od rodzaju zabawy uczy się np. emocji, rozładowuje swoje napięcie a co najważniejsze pobudza kreatywność dziecka. Należy zatem pamiętać, że zabawa to nie tylko forma rozrywki lecz działalność pomagająca w zrozumieniu otaczającego dziecko świata. Cytując SW Jana Pawła II ,, zabawa jest nie tylko przejawem potrzeby rozrywki czy dowodem lekkomyślności, lecz nawet wtedy, gdy nie zdajecie sobie z tego sprawy, jest okazją do kształtowania charakteru i pielęgnowania cnót”. Dlatego w kwestii zarówno nauczycieli jak i rodziców jest stworzenie odpowiednich warunków i umożliwienie dziecku rozwoju poprzez różnego rodzaju zabawy.

Artykuł powstał w oparciu o:

1. Książkę autorstwa Charlotte Buhler ,,Dziecięctwo i młodość”.

Opracowała: Anna Wojciechowska

Muzyka, jako możliwość terapeutycznego oddziaływania na dziecko

„,,Muzyka, inspirowany nią ruch oraz mowa rytmiczna i ekspresyjna
mieszczą w sobie porządek stanowiący o ich swoistym pięknie
i właściwościach regulatywnych w odniesieniu do motoryki, psychiki
i zachowań społecznych dzieci’’, tak w swojej książce pt. ,,Terapia dzieci
muzyką, ruchem i mową’’, J. Stadnicka, odniosła się do wartości muzyki
w oddziaływaniu na zachowanie człowieka. Dotyczy to regularności
w akcentach, tak zwanym metrum. Zwartym oraz uzależnionym od siebie
okresie istnienia dźwięków występujących jeden po drugim. ,,Jednostajnym,
kontrastująco zmiennym lub stopniowo przyspieszanym albo zwalnianym
tempie muzyki, ruchu i mowy. Jednolitej, kontrastowo zmiennej lub stopniowo nasilanej albo wyciszanej dynamice, w artykulacji legato i staccato, czyli płynnym lub oddzielanym następstwie dźwięków, sylab, ruchów. Zbudowanej na zasadzie powtórzeń, podobieństw lub kontrastów formie, w regulowanych estetyką następstwie dźwięków różnej wysokości następujących w muzyce i mowie, czyli melodii. W urozmaiceniach brzmieniowych uzyskiwanych dzięki właściwościom instrumentów muzycznych i gestów akustycznych, czyli barwie. W harmonii będącej efektem uzasadnionego estetycznie współbrzmienia dźwięków w muzyce, sylab w mowie i koordynacji ruchów poszczególnych części ciała jednego dziecka, współzależności ruchowej dzieci w parach i w grupie’’.
W powyższym wyróżnieniu poszczególnych elementów, które składają
się na wyrażenie w sposób właściwy muzyki, możemy mówić o jej
oddziaływaniu terapeutycznym, w którego skład wchodzi sposób mowy oraz swoisty ruch. Wszelkie wyżej wymienione składniki w pracy muzycznej są w stanie pobudzić reakcje dziecka. u niemalże większości osób, nie biorąc pod uwagę indywidualnego rozwoju inteligencji poprzez podkorze mózgowe, występują takie reakcje jak kołysanie się w rytm muzyki, wyklaskiwanie rytmów, czy też maszerowanie zgodne z melodią muzyczną. Ruch razem z muzyką, które oddziałują na zmysły, zachowanie, a także ład wewnętrzny dziecka, mogą jednocześnie regulować moc oraz wszelakie emocje ludzkie.
Istotnym zadaniem muzyki jest zmniejszanie i minimalizowanie złych emocji oraz strachu, a tym samym łagodzenie występującego przy tym stresu, ciężkiego i szybkiego oddechu, na skutek silnych nerwów, pocenia, czy zmniejszanie bólu, który, także może się pojawić. Muzyka wpływa bardzo pozytywnie swoim działaniem, również na dzieci, które doznały mocnych uszkodzeń kory mózgowej, dlatego, że jest ona odbierana całym mózgiem, a nie tylko jego częścią. ,,Muzyka zaczyna się tam, gdzie słowo jest bezsilne.
Muzyka jest stworzona dla niewyrażalnego’’. Oddziaływanie muzyki ma
ogromny wpływ na emocjonalność ludzi, a w tym przypadku dzieci.
Umuzykalnianie dzieci wspomaga w niwelowaniu wstydliwości, strachu, jak również różnego rodzaju boleści. Zaciekawienie dziecka, przyciąga do zajęć muzyczno-ruchowych. Może to odbywać się poprzez wykorzystanie
różnorodnych kolorowych elementów. ”

Opracowała:
Adrianna Marek