Magia Codziennego Czytania  

 

Czytanie dzieciom to nie tylko chwila spędzona razem przy kolorowej książce; to także kluczowy element wzbogacający rozwój maluchów. Codzienne sesje czytania w przedszkolu oraz w domu, mają niezliczone korzyści, które przenoszą się na wiele obszarów życia dziecka. 

Czytanie wspomaga rozwój mowy u dzieci przedszkolnych. Słuchanie różnorodnych słów, zdań i opowieści rozwija zasób słownictwa, pomaga w budowaniu poprawnej gramatyki i stymuluje zdolność do wyrażania myśli. Dzieci uczą się nowych słów, zdobywają zrozumienie struktury języka, co korzystnie wpływa na ich umiejętność komunikacji. 

Książki to brama do magicznego świata wyobraźni dla maluchów. Opowieści pełne kolorowych ilustracji pobudzają ich zmysły, rozwijają wyobraźnię i pomagają w budowaniu zdolności abstrakcyjnego myślenia. Dzieci wchodzą w świat fantastycznych postaci, miejsc
i przygód, co wspiera kreatywność i rozwój myślenia twórczego. 

Czytanie przed snem lub wspólne godziny spędzone z książką to czas wyjątkowy dla rodziców i dzieci. To okazja do budowania silnych więzi emocjonalnych, wzmacniania relacji i dzielenia się wspólnym doświadczeniem. Czytanie jako rutynowa czynność tworzy przyjemne wspomnienia i pozytywne skojarzenia z nauką. 

Książki dla dzieci często przekazują ważne wartości i moralności. Poprzez opowieści
o przyjaźni, współpracy, tolerancji i innych wartościach, dzieci uczą się, jak funkcjonować społecznie i budować zdrowe relacje z otoczeniem. Książki stają się subtelna formą edukacji moralnej, wprowadzając dzieci w świat wartości, które będą kierować ich postępowaniem. 

Czytanie stanowi doskonałe przygotowanie do nauki czytania i pisania w szkole. Dzieci, które miały regularny kontakt z książkami, zazwyczaj szybciej rozwijają umiejętność czytania, rozumienia tekstu i skupiania uwagi. To umiejętności kluczowe w późniejszym procesie edukacyjnym. 

Podsumowując, codzienne czytanie dzieciom przedszkolnym to nie tylko sposób na dostarczenie im radości z czytania, ale także inwestycja w ich rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny. To magiczny czas, który nie tylko bawi, ale i edukuje, przygotowując maluchy do przyszłych wyzwań życiowych. 

Pozostaje jednak jeszcze pytanie, co należy czytać dziecku, aby najlepiej wspomóc go
w rozwoju? Fundacja „Cała Polska Czyta Dzieciom” opublikowała na swojej stronie „Złotą listę” książek. Fundacja wybrała książki do listy, biorąc pod uwagę ich dostosowanie do wieku; wrażliwość; poprawne tłumaczenie; piękny język polski; na liście są książki,  rozwijające wyobraźnię, dobry humor; niosące pozytywny przekaz moralny; promujące wzorce postaw akceptowanych społecznie jako dobre, mądre, sprawiedliwe, nieukazujące złych oraz niebezpiecznych zachowań jako atrakcyjnych. 

Zachęcam do sprawdzenia listy przed następnymi zakupami, czy wizytą w bibliotece. Cała lista dostępna jest pod adresem: Co czytać – Cała Polska Czyta Dzieciom (calapolskaczytadzieciom.pl) 

Joanna Biskupek 

 

Sport to zdrowie! – czyli dlaczego ruch na świeżym powietrzu jest tak ważny dla naszych dzieci

 

 

Sport i aktywność fizyczna jest obecna w życiu każdego z nas. Przynosi nie tylko ogólne odprężenie i radość,  ale też stymuluje organizm, wspomaga jego rozwój, zwiększa odporność przed różnymi chorobami, rozwija umiejętności oraz zwinność. Czas spędzony na świeżym powietrzu można potraktować jako świetną zabawę z bliskimi, co pozwoli zacieśnić więzy rodzinne lub nawiązać nowe znajomości .

Jednakże, w dobie Internetu, telefonów komórkowych i komputerów, przez brak czasu oraz sytuacje pandemiczną w kraju, mamy coraz mniej możliwości, ochoty i siły na wyjście na zewnątrz z dzieckiem. Coraz częściej staje się to powodem obniżenia naszej kondycji psychicznej i fizycznej. Wyjście z domu ogranicza również nasze kontakty towarzyskie. Jeśli dodać do tego złą dietę i odżywianie się, mamy cały komplet czynników, które mogą powodować różnego rodzaju choroby, także psychiczne – np. obniżone samopoczucie, które w konsekwencji może prowadzić nawet do depresji. Pęd życia, nadmiar obowiązków i strach przed pandemią sprawiają, że rodzice wolą, aby ich dzieci pograły na komputerze czy tablecie. A szkoda, przecież dzieci jak nikt inny potrzebują ruchu.

Czy wiecie, że przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach i jedzenie słodyczy mogą wpływać na spadek energii? Aby odzyskać formę i uporać się ze zmęczeniem wystarczy spędzić pół godziny na świeżym powietrzu! Jest to też świetna metoda na zaostrzenie apetytu niejednego niejadka, szczególnie przy zwiększonym wysiłku fizycznym. Poza tym uprawianie sportu ma wiele zalet, takich jak: walka z otyłością, regulacja metabolizmu, poprawa samopoczucia, ale też radość i zadowolenie. Już po godzinie zabawy na świeżym powietrzu dzieci zmieniają usposobienie. Stają się weselsze i bardziej chętne do rozwijających aktywności domowych. Aktywne spędzanie czasu na świeżym powietrzu pozwala dotlenić i oczyścić organizm z toksyn, spalić nadmiar tkanki tłuszczowej.

Ogólna norma dotycząca aktywności ruchowej dla dzieci przedszkolnych i szkolnych wynosi od 2 do 4 godzin dziennie. Teraz, kiedy nadchodzi lato, a sytuacja w kraju związana z obostrzeniami zaczyna się nieco poprawiać, można śmiało spędzać czas na świeżym powietrzu. Jak najlepiej go wykorzystać? Oto kilka propozycji:

• zabawa w „chowanego”, „berek”,
• „raz, dwa, trzy, baba Jaga patrzy”
• „ciuciubabka”,
• tor przeszkód,
• zabawa w „ciepło – zimno”,
• zabawy z piłką, kręglami, szarfami,
• skakanki i gumy do skakania,
• gra w „klasy”,
• zabawy w piaskownicy,
• jazda na rowerze, hulajnogach, rolkach

 

To tylko te najbardziej popularne, ale zapewne jest ich wiele więcej. Na przykład wizyta na placu zabaw – to prawdziwy raj dla wszystkich dzieci. Dzięki wszelkiego rodzaju sprzętom się tam znajdujących, dzieci uczą się kontrolować swoje ciało, poznają jego ograniczenia, zdobywają umiejętność koordynowania i planowania własnych ruchów i siły. Piaskownica to doskonały trening motoryki małej zarówno dla mniejszych jak i starszych dzieci. Dzięki uklepywaniu piasku, stawianiu babek, budowaniu zamków i formułowaniu innych budowli czy ozdób, doskonale trenuje się dłonie i wyrabia plastyczność palców. No i jak świetnie rozwijają wyobraźnię! Drabinki z kolei kształtują koordynację przestrzenno-ruchową i wzmacniają mięśnie. A zjeżdżalnię można potraktować jako walkę ze strachem przed wysokością i rozwój mięśni rąk i nóg – jeśli najpierw trzeba się na nią wdrapać. Nie wspominając o tym, jak taka wizyta na placu zabaw zaspokoi potrzebę towarzyskości – poprzez zawieranie nowych znajomości, rozwijanie przyjaźni i budowanie relacji z bliskimi.

Nie ma w pobliżu Waszego miejsca zamieszkania placu zabaw? Nie ma problemu – złapcie za rolki, hulajnogę lub rower i ruszajcie w trasę! Taka aktywność fizyczna to same zalety – pomaga dziecku rozwijać zmysł równowagi, poczucie koncentracji oraz koordynację ruchów. Dodaje pewności siebie, oswaja z prędkością, rozwija siłę i wytrzymałość.

Ponadto warto też wybrać się na wycieczkę w góry, nad pobliskie jeziora, do lasu czy po prostu do zoo lub ogrodu botanicznego. To nie tylko fajny pomysł na spędzenie rodzinnego weekendu, ale też forma edukacji i zabawy dla dzieci połączona z przebywaniem na świeżym powietrzu. A przecież wspólne spacery, zabawy, wycieczki rowerowe zacieśniają więzy rodzinne, uczą dzieci obcowania z przyrodą, budują u dzieci poczucie bezpieczeństwa – a to wszystko poprawia dobrostan fizyczny i psychiczny, co jest tak ważne dla dobrego rozwoju zarówno dzieci, młodzieży, a także dorosłych.

 

Opracowała Karolina Przystalska

Czym jest edukacja włączająca na etapie wychowania przedszkolnego-PDF

Język angielski w życiu polskiego przedszkolaka-PDF

Jak budować więzi z dziećmi?

Skąd u przedszkolaka bierze się agresja?

Pokolenie smartfonów, czyli wpływ korzystania z nowoczesnych technologii na rozwój dziecka

Współczesne pokolenie dzieci i młodzieży to osoby urodzone w rewolucji cyfrowej. Nie znają i nie wyobrażają sobie świata bez tabletów, smartfonów i szybkiego łącza internetowego. Znacznie sprawniej posługują się nowymi technologiami niż opasłymi tomami encyklopedii czy drukowanymi słownikami. Nikogo nie dziwi już widok dwulatka grającego w wózku na smartfonie czy tablecie. Takie przemiany społeczne (postęp technologiczny, cyfryzacja życia) nie pozostają bez wpływu na rozwój i funkcjonowanie dzieci i młodzieży.

Nowe technologie są obecnie wykorzystywane niemal w każdej dziedzinie życia i posługiwanie się nimi przynosi wiele pozytywnych jak i negatywnych skutków.

Dzięki nim uzyskujemy zwiększone możliwości komunikowania się i docierania do wielu osób, szeroki dostęp do informacji i materiałów edukacyjnych, możliwość nauki oraz zwiększania własnych umiejętności i kompetencji. Możemy również korzystać z nowych form rozrywki oraz uczestniczyć wirtualnie w wielu interesujących wydarzeniach na świecie. Badania pokazują jednak, że intensywne i regularne korzystanie z nowych technologii odciska trwałe piętno na funkcjonowaniu młodych ludzi, wpływają na rozwój ich mózgu, a także zdrowie somatyczne i psychiczne.

Dzieci w wieku przedszkolnym mają coraz większy dostęp do nowych technologii i coraz lepsze umiejętności zarówno motoryczne jak i poznawcze, aby aktywnie korzystać z różnych gier i aplikacji. Badania wskazują, że statystycznie większość dzieci w tym wieku korzysta ze stałą częstotliwością z różnych mediów i urządzeń mobilnych (około 92%), a ich rodzice pobierają specjalne aplikacje do używania przez dzieci (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: McCloskey, i in., 2018). Średni czas spędzany przez dzieci przedszkolne przed ekranem (smartfon, tablet, telewizor i inne) waha się od dwóch do pięciu godzin (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Paudel, Jancey, Subedi i Leavy, 2017).

Badania nad korzystaniem przez dzieci w wieku przedszkolnym z różnych form “ekranowych” dotyczą zarówno pozytywnych jak i negatywnych jego aspektów. Wpływ pozytywny obejmował wzrost umiejętności czytania i pisania, rozwój zdolności matematycznych, poprawę umiejętności rozwiązywania problemów i poczucie samoskuteczności. Wśród czynników wyjaśniających zaobserwowane efekty znalazły się między innymi: cechy aplikacji i gier oraz rola rodziców – nadzór i wspólne uczestnictwo (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Herodotou, 2018). Regularne i częste korzystanie z telefonów, tabletów i komputerów może mieć jednak negatywny wpływ na rozwój dzieci w tym wieku. Badania wskazują, że zbyt wczesna i zbyt intensywna ekspozycja ekranowa wpływa na wzrost wskaźnika masy ciała, otyłość, problemy ze snem, trudności w rozwoju mowy, zmniejszenie zdolności poznawczych i umiejętności wykonawczych, w tym uwagi, odraczanie gratyfikacji, samoregulacji emocjonalnej i umiejętności rozwiązywania problemów (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Wolf, Wolf, Weiss i Nino, 2018).

W rozwoju człowieka istnieją szczególne okresy, w których zmiany organizmu zależą od pewnych form stymulacji, a podatność na nią ewoluuje w toku rozwoju. Niektóre formy stymulacji sensorycznej w pewnym jego okresie oddziałują na jednostkę silnej niż w innym. Dzieciństwo i adolescencja należą do okresu rozwojowego, w którym jednostka charakteryzuje się silną podatnością na tego rodzaju stymulację ze względu na niedojrzałość układu nerwowego. Stymulacja sensoryczna podczas korzystania z gier wideo i internetu oddziałuje w sposób specyficzny poprzez aktywizację struktur mózgowych odpowiedzialnych za pamięć, nagrodę i motywację oraz kontrolę poznawczą i może prowadzić do zmian w strukturze i aktywności mózgu. Dotychczasowe badania sugerują że w procesy związane z nadużywaniem internetu i gier wideo zaangażowane są specyficzne struktury mózgowe do których należą przede wszystkim ośrodki nagrody kontroli poznawczej, pamięci i motywacji.

Na płaszczyźnie molekularnej, neuroprzekaźnikowej i behawioralnej uzależnienie od gier i internetu wykazuje wiele cech wspólnych z uzależnieniem od środków psychoaktywnych (Grzegorzewska i Cierpiałkowska, 2018).

Negatywne skutki zdrowotne budzą wśród dorosłych szczególny niepokój. Powszechne korzystanie przez dzieci i młodzieży ze smartfonów współwystępuje z jedną z najczęstszych dermatoz, tj. alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry (allergic contact dermaitis, ACD). Badania wykazują że w latach 2010-2012 zdiagnozowano 37 przypadków ACD wywołanego ekspozycją na nikiel i chrom, które uwalniają się na powierzchni smartfonów. Statystyki dotyczą zarówno populacji dorosłych jak i dzieci, korzystających ze smartfonów. Do objawów ACD należą: grudkowo-pęcherzykowa wysypka na twarzy, szyi, dłoniach, nadgarstkach, uszach, udach oraz uczucie świądu i pieczenia w zmienionych obszarach skóry. Objawy zazwyczaj ustępują mniej więcej po 10 dniach od zaprzestania korzystania smartfonów (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Richardson, Hamann, Hamann i Thyssen, 2014).

Ponadto nadmierne korzystanie z urządzeń mobilnych wpływa również na układ mięśniowo-szkieletowy dzieci. Bywa, że do pediatry trafiają rodzice z maluchami, które nie mają odpowiednio do wieku rozwiniętych mięśni dłoni, ponieważ czynnościami, które dominowały w ich zabawach, było użytkowanie tabletu, smartfonu, a nie rysowanie i kolorowanie kredkami.

Spędzając czas przed ekranem dziecko zostaje pozbawione możliwości kontaktu z drugim człowiekiem. Jego słownictwo nie wzbogaca się, a mowa i wymowa nie mają okazji do rozwijania się w naturalnych sytuacjach komunikacyjnych.

Rozwój ludzkiego mózgu wymaga równowagi między bodźcami środowiskowymi, a tymi, które biorą się z kontaktów z ludźmi. Pozbawiony tego mózg nie działa właściwie, nie mogąc tworzyć odpowiednich połączeń neuronowych. Bodźce płynące z ekranów urządzeń takich jak komputer, telewizor, smartfon powodują zahamowanie naturalnego rozwoju komórek lewej półkuli mózgu (odpowiedzialnej m.in. za tworzenie i odbieranie mowy). Język nie rozwija się lub czyni to z wielkim opóźnieniem.

Powołując się na doświadczenia z innych krajów, m.in. w Francji czy Wielkiej Brytanii – eksperci wskazują, że zakaz używania przez uczniów telefonów komórkowych w szkołach przynosi pozytywne efekty zarówno pod względem wyników w nauce, jak i poprawy interakcję z rówieśnikami (Paszkowska-Rogacz, 2018).

Z jednej strony podkreślają, że korzystanie z technologii (pod bacznym okiem rodzica czy opiekuna) pozytywnie wpływa na rozwój dziecka (przyspiesza go), z drugiej zaś prowadzi do zaburzenia rozwoju poprzez nadmiar bodźców i osłabienie zdolności empatii. Bezdyskusyjny pozostaje jednak wpływ długotrwałego siedzenia przed ekranem na rozwój fizyczny, w tym w szczególności na zmiany w szyjnym odcinku kręgosłupa, przeciążenie nadgarstków nadmiernym korzystaniem z tabletu czy laptopa, a także na rosnącą nadwagę u coraz młodszych dzieci, które zamiast biegać po podwórku „wędrują” w wirtualnej przestrzeni.

Poniżej przedstawiono profilaktykę uzależnienia od urządzeń ekranowych, czyli zasady korzystania przez dzieci z urządzeń technologicznych (Grzegorzewska i Cierpiałkowska za: Young, 2015):

ü od urodzenia do 3 roku życia – nigdy/nigdzie – żadnej technologii, całkowity brak dostępu dziecka do smartfonów komputerów i telewizji. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (American Psychiatric Association, APA) twierdzi, że dziecko w tym okresie życia nie powinno w ogóle korzystać z tak zwanych urządzeń ekranowych, gdyż jakikolwiek kontakt z nimi zakłóca u niego rozwój komunikacji społecznej oraz kształtowania prawidłowych więzi emocjonalnych z rodzicami i innymi członkami rodziny. Dziecko całkowicie pozbawione dostępu do tych urządzeń może rozwijać się prawidłowo pod względem motorycznym, fizycznym i społecznym.

ü 3-6 rok życia – korzystanie pod ścisłym nadzorem/jedna godzina dziennie – na tym etapie życia rodzice mogą ostrożnie wprowadzać dziecko w świat technologii. Jest to okres krytyczny dla uczenia się przez nie zachowań prospołecznych oraz kompetencji społecznych. Rodzice zbyt często udostępniają dziecku tablet smartfon jako “baby sitter” (opiekunka) lub w nagrodę za zachowanie. Nadmierna ekspozycja dziecka na nowe media może skutkować jego agresywnymi impulsywnymi i zachowaniami.

ü 6-9 rok życia – korzystanie pod ścisłym nadzorem/ do 2 godzin dziennie – dziecko wymaga równowagi między aktywnością fizyczną i kontaktem z nowymi mediami. Nadmierne korzystanie z technologii komunikacyjnych może prowadzić do otyłości. Rodzice nadal powinni ściśle monitorować czas korzystania i treści, z którymi stykają się dzieci za pośrednictwem nowych technologii. Dotyczy to również wyboru odpowiednich gier dostosowanych do wieku dziecka (system PEGI – europejski system oceniania gier pod kątem min. wieku, od którego gra jest dopuszczalna oraz jej zawartości – przemoc, wulgaryzmy, materiały erotyczne). Dziecko nie powinno mieć dostępu do urządzeń ekranowych we własnym pokoju.

ü 9-12 rok życia – integracja – na tym etapie rozwoju dziecko intensywnie rozwija się poznawczo. Powinno mieć świadomość, że nie wszystkie media są edukacyjne. Rolą rodziców jest uczyć dzieci krytycznego i bezpiecznego korzystania z zawartości internetu, dobór właściwych gier wideo, reagowania w sytuacjach problemowych spowodowanych aktywnością dziecka w świecie wirtualnym.

ü 12-18 rok życia – niezależność – na tym etapie rozwoju nastolatek potrzebuje niezależności. Zmieniają się domowe zasady w zakresie samodzielności dziecka. Adolescenci oczekują uszanowania ich prywatności i niezależności w korzystaniu z nowych mediów. Rodzice nie powinni jednak całkowicie pozostawiać swoich nastoletnich dzieci bez nadzoru nad ich aktywnością wirtualną.

 

Warto zaznaczyć, że korzystanie z urządzeń mobilnych nie powinno być narzędziem motywowania do np. jedzenia czy treningu czystości.

Nowe technologie i urządzenia mobilne stanowią element naszego życia. W korzystaniu z nich, jak w każdej sferze funkcjonowania, potrzebna jest równowaga. W przypadku małych dzieci warto zacząć ją kształtować już od pierwszych chwil. Rodzice powinni sami określić własny stosunek do nowych technologii i dopiero w oparciu o niego wprowadzać swoje dzieci w świat mediów. Tylko wtedy będzie to spójne z przyjętymi wartościami i całym systemem rodzinnym. Istotne jest zorganizowanie dzieciom od czasu do czasu takiej przestrzeni, która jest zupełnie wolna od nowych gadżetów i dostępu do sieci. Ważne jest również korzystanie z nowych technologii wspólnie z dzieckiem (w zależności od jego wieku), towarzyszenie mu w tym, aby uczyć je bycia krytycznym i świadomym odbiorcą treści (Uhis, 2015).

 

 

Opracowała mgr Karolina Przystalska

 

Bibliografia:

· Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L., Borkowska A., Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2020

· Small, G., Vorgan G., iMózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości, Poznań 2011.

· Schaffer, H.R., Psychologia dziecka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2018.

· Wysokie Obcasy, Psychologia dla Rodziców, „Tablet to nie smoczek”.

· Uhis Y.T., Media Moms and Dads. A Fact – Not – Fear Approach to Parenting in the Digital Age, 2015, Bibliomotion

· Strona internetowa: https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C28018%2Cpsycholog-smartfon-w-szkole-ma-negatywny-wplyw-na-zdolnosci-poznawcze

Słowa, które dają moc!

Wierzę w Ciebie, uda Ci się, kocham Cię – bardzo proste słowa, prawda? Proste, a jednak często zapomniane lub nie wypowiedziane. A dają one dziecku motywację, chęć do działa. Te słowa dają moc!

Chwalenie i zachęcanie do podejmowania czynności pomaga dziecku w kształtowaniu i rozwijaniu samooceny, dodaje wiary we własne możliwości, pomaga lepiej radzić sobie z trudnościami. A przede wszystkim daje poczucie bezpieczeństwa.

 

Wszyscy lubimy być doceniani, kochani, wysłuchani, zauważeni. Podobnie mają dzieci – bardzo potrzebują uwagi swoich rodziców i domagają się jej różnymi sposobami.

 

Dziecko często nagradzane i chwalone stara się być jeszcze lepsze!

 

Aby chwalenie było skuteczne:

1. Pochwały powinny być skierowane na konkretne zachowania, nie stosuj pochwał ogólnych.

2. Nagradzaj dziecko za dobre zachowanie.

3. Chwal każdy mały kroczek dziecka ku pożądanemu zachowaniu.

4. Próbuj „wyłapać” dobre zachowanie u dziecka i chwal je.

5. Pochwal dziecko kiedy zaprzestało negatywnego zachowania.

Chwaląc, pamiętaj:

1. Opisz, co widzisz – np. „Widzę misie poukładane na półce i klocki w pudełkach”.

2. Opisz, co czujesz – np. „Przyjemnie jest wejść do Twojego pokoju i zobaczyć porządek”.

3. Podsumuj zachowanie dziecka – np. „Cieszę się, że potrafisz sam uporządkować swoje zabawki”.

Pułapki i szanse dobrej pochwały:

1. Gdy oceniamy zachowanie lub twórczość dziecka mówiąc „ładnie, ślicznie, pięknie” dziecko nie wie co tak naprawdę nam się podoba. Ważne, żeby nasza pochwała była opisowa i szczegółowa, a nie ogólna. Dzięki temu dziecko zobaczy, że jesteśmy naprawdę nim zainteresowani.

2. Unikaj takiej pochwały, w której ukryte jest przypomnienie wcześniejszego niepowodzenia dziecka – np. „No widzisz – jak chcesz, to potrafisz”.

3. Pochwałę rujnuje wyraz „ale” – np. „Cieszę się, że posprzątałeś swój pokój, ale szkoda, że ubrania nadal leżą na krześle”.

4. Lepiej unikać komunikatów „Jestem z ciebie taka dumna”, powiedzmy raczej: „Możesz być z siebie dumny” – dziecko wtedy nabiera pewności siebie.

 

Faber A., Mazlish E. „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały jak słuchać żeby dzieci do nas mówiły”.

Gordon T. „Wychowanie bez porażek”.

dzieciecapsychologia.pl przedszkole1slawno.edupage.org

 

Opracowała: psycholog – Martyna Jarosz

Joga dla dzieci- propozycje ćwiczeń.

Korzyści płynące z ćwiczeń fizycznych są nieprzebrane np. wzmacniają serce poprawiają krążenie i intensyfikują dopływ bogatej w tlen i substancje odżywcze krwi do wszystkich części ciała. Ćwiczenia wzmacniają także nasz kościec, mięśnie i więzadła utrzymując je w dobrej kondycji fizycznej. Podnoszą też poziom energii i podnoszą poziom endorfin czyli hormonów szczęścia co zapewnia poprawę nastroju.

Do poprawy kondycji dobre są wszelkie ćwiczenia, ale niektóre są szczególnie odpowiednie dla mięśni, dlatego proponuję wprowadzenie Hata jogi na zajęciach gimnastyki ogólnorozwojowej w przedszkolu .

Hata joga czyli joga fizyczna to ćwiczenia specjalnych pozycji zwanych asanami, które mają oddziaływać na wszystkie części ciała. Istnieją całe grupy różnych pozycji: skłony w przód, w tył, pozycje stojące, siedzące, skręty i skłony w bok, pozycje ćwiczące równowagę i odwrócone, każde z tych ćwiczeń powoduje odmienne efekty fizyczne i emocjonalne, niektóre uspokajają inne zaś energetyzują i poprawiają nastrój. Ćwiczenia mogą sprawiać dzieciom dużo frajdy, uczą poznawać swoje ciało i radować się nim. Pozytywne skutki uprawiania jogi są niezliczone lecz naczelną zasadą jest pielęgnowanie silnego, zdrowego ciał, spokojnego, zdrowego umysłu i poczucia wewnętrznego spokoju.

Joga uczy nas też świadomego oddechu, oddychanie jest obok jedzenia jedna z dwóch najważniejszych czynności codziennych, które dostarczają ciału niezbędnej do życia energii. Nauczenie się jak być świadomym oddechu i poprawienie sposobu w jaki oddychamy może wspaniale poprawić samopoczucie fizyczne i psychiczne.

Skupimy się dlatego na oddechu przeponą czyli inaczej oddechu brzusznym. Często oddychamy płytko co nie pozwala na pełen ruch przepony. Wdechy i wydechy przez nos powinny być tak głębokie, aby przepona mogła się kurczyć i rozluźniać masując wszystkie narządy wewnętrzne. Właściwy sposób oddychania poprawia funkcjonowanie układu oddechowego oraz sylwetkę i ogólny nastrój co jest pożądane podczas zajęć z dziećmi. Ćwiczenia te mogą być prowadzone w pozycjach stojących, siedzących wyprostowanych gdzie klatka piersiowa otwiera się, barki opadają. Przykładowe ćwiczenia np. w leżeniu oddychanie brzuszne z dłońmi na brzuchu( obserwujemy jak podczas wdechu palce oddalają się od siebie, a łącza się podczas wydechu),powolne i głębokie oddychanie przez nos z jednoczesnym wyciąganiem ramion w górę.

Wykonując poszczególne pozycje będziemy starali się je łączyć z oddechem przez nos.

Zasad ogólna jest taka że wdech robi się podczas rozciągania w górę lub w tył, zaś wydech podczas skłonu w przód i dół.

Na każdych zajęciach będę starła się wprowadzić kilka pozycji poprzedzając je ćwiczeniami oddechowymi, a kończąc 5 minutowym relaksem. Dzieciom na pewno podobać się będą pozycje klasyczne czyli pozycje zwierzęce w których naśladuje się sposób poruszania i zachowania zwierząt np.

-pozycja kota

-pozycja psa

-pozycja węża

-pozycja myszki- pozycje te możemy wykonywać kolejno po sobie w sposób płynny, ćwiczenia te pobudzą mięsnie pleców, wzmocnią ramiona, dłonie, nadgarstki.

W niektórych pozycjach np. lwa pozwalamy dzieciom wydawać odgłosy jak ryczenie lwa.

-pozycja kobry, która uelastycznia kręgosłup

-pozycja orła, która polega na staniu w równowadze

-pozycje ryby, która polega na wygięciu kręgosłupa i pogłębieniu oddechu

-pozycja żaby, która wzmacnia i otwiera klatkę piersiową uelastycznia nogi, stopy, świetnie podnosi poziom energii.

-pozycja krokodyla, która wzmacnia kręgosłup dodaje energii

-pozycja motyla, która rozciąga biodra

-pozycja gołębia, która rozciąga mięśnie pośladków

– pozycja żółwia w tej pozycji rozciąganiu ulega kręgosłup i nogi

-pozycja ważki, która wycisza i uspokaja emocje

Jeśli dzieci opanują już poszczególne pozycje i nie będą one im sprawiały trudności to możemy je zacząć łączyć w płynne sekwencje. Mam nadzieję, że moja propozycja przypadnie dzieciom do gustu.

Małgorzata Hajder

Kiedy udać się do logopedy?

Prawidłowy rozwój mowy dziecka ma duże znaczenie dla jego rozwoju intelektualnego i społecznego. Dlatego istotne jest, aby z zaburzeniami mowy trafić do logopedy odpowiednio wcześnie. Przyczyny wad wymowy u dzieci mogą być różne. Do najczęściej występujących zaliczyć można nieprawidłową budowę anatomiczną, skrócone wędzidełko podjęzykowe, małą sprawność ruchową narządów mowy, a w szczególności języka i warg. Wady wymowy są spowodowane równie często nieprawidłowym oddychaniem, długotrwałym ssaniem smoczka, wadami zgryzu, zaburzeniami lub osłabieniem słuchu. W każdym z tych wypadków konieczna jest szybka terapia u logopedy, w przeciwnym razie wada będzie się pogłębiać.

Niepokojące objawy

Do logopedy powinniśmy udać się zawsze, kiedy mamy wątpliwości, czy wymowa naszego dziecka jest prawidłowa. W przypadku dzieci do drugiego roku życia naszą uwagę powinna zwrócić sytuacja, w której niemowlę nie gaworzy, nie powtarza sylab, a także gdy dziecko roczne nie przejawia zainteresowania mową. Ponadto niepokojącym sygnałem jest nienawiązywanie kontaktu wzrokowego z osobą mówiącą do malucha. Zaniepokoić powinno nas również, jeśli dziecko podczas artykulacji wsuwa język między zęby, a także gdy nawykowo mówi przez nos.

Prawidłowa wymowa a nauka

Oprócz wpływu na kontakty społeczne naszej pociechy i pewność siebie, zaburzenia mowy u dziecka w wieku szkolnym przekładają się na błędy w pisowni. Objawia się to przede wszystkim podczas pisania ze słuchu. Wówczas ćwiczenie słuchu jest jedną z istotniejszych elementów terapii. Współczesny logopeda uczy nie tylko prawidłowej wymowy, ale również komunikacji. Pracuje z pacjentem nad poprawnością fonetyczną i gramatyczną, logicznym budowaniem wypowiedzi i ogólną sprawnością komunikacji. Warto pamiętać, że im wcześniej rozpoczniemy terapię, tym lepsze będą jej efekty.

Ćwiczenia na aparat mowy

1. Ćwiczenia warg i policzków

 

• Niesforny balonik – nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza z jednej strony jamy ustnej do drugiej – wargi złączone.

• Zajączek – wciąganie policzków do jamy ustnej, policzki ściśle przylegają do łuków zębowych, wargi tworzą „zajęczy pyszczek”.

• Całuski – wargi ściągnięte, wywinięte do przodu – jak przy cmoknięciu.

• Mam wąsy – utrzymanie słomki między nosem a górną wargą.

• Nic nie powiem – mocne zaciśniecie rozciągniętych warg.

• Pajac – wesoła mina: wargi złączone, kąciki uniesione do góry, smutna mina: wargi złączone, kąciki opuszczone w dół.

• Minki – naśladowanie min: wesołej – płaskie wargi, rozciągnięte od ucha do ucha, uśmiech szeroki, smutnej – podkówka z warg, obrażonej – wargi nadęte, zdenerwowanej – wargi wąskie.. 

• Rybka – wysuwanie warg do przodu i rozszerzanie na końcu jak u ryb. 

• Zły pies – naśladowanie złego psa, unoszenie górnej wargi, wyszczerzanie zębów. 

• Echo – dobitne wymawianie samogłosek a, o, e, i, u, y. 

• Masaż warg – nagryzanie zębami wargi dolnej, potem górnej. 

• Motorek – parskanie wargami, naśladowanie odgłosu motoru, traktora

•  

      2.Ćwiczenia języka

 

• Dotykanie palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarowanym miejscem, parkingiem itp.. w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię.

• Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu kawałków kukurydzianych chrupek.

• Zlizywanie nutelli, miodu, dżemu itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.

• Konik jedzie na przejażdżkę – naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.

• Winda – otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą – raz do góry, raz do dołu.

• Karuzela – dzieci bardzo lubią kręcić się w koło, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stronę.

• Chomik – wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.

• Zawody –  kto dłużej utrzyma nieruchomo język za górnymi zębami przy szeroko otwartej buzi ?

• Malarz – maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.

• Młotek – wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa. Usta szeroko otwarte!

• Żyrafa – ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, w kierunku nosa,  najdalej jak potrafisz.

• Słoń – ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.( Usta otwarte, żuchwa nieruchoma)

 

      3. Ćwiczenia żuchwy (szczęki dolnej)

 

• Zamykanie i otwieranie domku – szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom.

• Grzebień – wysuwnie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie.

• Krowa – naśladowanie przeżuwania.

• Guma do żucia – żucie gumy lub naśladowanie.

• Opuszczanie żuchwy – powoli i spokojnie opuszczaj żuchwę, starając się jak najszerzej otworzyć buzię. Po serii powolnych ruchów, przyspiesz je.

•  Ziewanie – świetne ćwiczenie na rozluźnienie stawu. Ziewnij kilkukrotnie.

• Robienie kółek żuchwą – raz w prawo, raz w lewo. 

•  „Zamiatanie” żuchwą – przy otwartej buzi przesuwaj dolną szczękę rytmicznie na boki, najpierw powoli, a potem coraz szybciej.

• Małpa– ruszaj żuchwą we wszystkich kierunkach, podobnie jak wykonują to małpy. To doskonałe ćwiczenie rozluźniające.

 

      4.Ćwiczenia podniebienia miękkiego 

 

•  Zmęczony piesek – język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami. 

•  Chory krasnoludek – kasłanie z językiem wysuniętym z ust. 

•  Balonik – nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem. 

•  Biedronka, parasol, sukienka itp. – przysysanie kolorowych kółeczek poprzez wciąganie powietrza przez rurkę i przenoszenie na obrazek biedronki… 

• Śpioch – chrapanie na wdechu i wydechu.

• Rozmowa  kukułki i kurki – wymawianie sylab:ku – ko, ku -ko,uku – oko, uku – oko,kuku – koko, kuku – koko.

         5.Ćwiczenia oddechowe

•  „Wąchanie kwiatów” –  powoli wciąganie powietrza noskami , czynność powtarzamy kilkakrotnie ( można też wąchać perfumy lub inne zapachy).

•   „Dmuchawce – latawce” –  wciąganie powietrze nosem i dmuchanie jak najdłużej na dmuchawiec lub latawce.

•    „Chłodzenie zupy” – ręce złożone na kształt głębokiego talerza,  wciąganie powietrza noskami, a wydmuchiwanie buzią jak najdłużej

• „Chuchanie na zamarznięta szybę” –  wciąganie powietrza nosem a następnie chuchanie jak najdłużej tak, aby zaparowała.

•  „Chuchanie na zamarznięte ręce” – tak, aby poczuć na nich ciepło.

• „Mecz ping – ponga” –  siedzenie po przeciwnych stronach stolika i dmuchanie na piłeczkę tak aby nie spadła ze stolika

• Wydłużanie fazy wydechowej poprzez wypowiadanie spółgłosek

• Dmuchanie na plastikowe mini zabawki na kółkach,  z taką siłą, aby mogły się przemieszczać

• Trzymanie w dłoni małego kłębka wełny lub piórka. Po głębokim wdechu nosem zdmuchiwanie ich.

• Dmuchanie na świecę w taki sposób, aby płomień wyginał się, ale nie zgasł.

• Puszczanie baniek mydlanych. Zachęcanie do wykonania jak największej bańki mydlanej.

• Dmuchanie przez rurkę  na lekkie przedmioty.

• „Gotowanie wody” – dmuchanie przez rurkę zanurzoną w wodzie tak, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza na jej powierzchni. 

• Wydmuchiwanie kółek na lustrze.

Opracowała: Katarzyna Sikora